เมื่อ วันศุกร์ที่ ๔ กุมภาพันธ์ ศกนี้ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย นายสุเทพ  เทือกสุบรรณ  รองนายกรัฐมนตรี  ในฐานะประธานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (กวช.) ได้ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปิน ผู้มีความสามารถ และอุทิศตนสร้างสรรค์ผลงานศิลปะจนโดดเด่นเป็นที่ประจักษ์ชัดต่อสาธารณชน  เป็นศิลปินแห่งชาติ  พุทธศักราช ๒๕๕๓  ดังนี้                             

๑. สาขาทัศนศิลป์  ได้แก่ 
 ๑.๑ นายธงชัย  รักปทุม  (จิตรกรรม) >> ประวัติ
 ๑.๒ นายเผ่า  สุวรรณศักดิ์ศรี  (สถาปัตยกรรมไทย) >> ประวัติ
 ๑.๓ นางประนอม  ทาแปง  (ประณีตศิลป์- ศิลปะผ้าทอ) >> ประวัติ                                 

๒. สาขาวรรณศิลป์ ได้แก่
๒.๑ นายสมบัติ   พลายน้อย  (สารคดี  เรื่องสั้น) >> ประวัติ
๒.๒ นายสุรชัย  จันทิมาธร  (เรื่องสั้น  สารคดี  กวีนิพนธ์ ) >> ประวัติ

๓. สาขาศิลปะการแสดง ได้แก่
๓.๑ นายควน  ทวนยก  (ดนตรีพื้นบ้าน) >> ประวัติ
๓.๒ ผู้ช่วยศาสตราจารย์  พันเอกพิเศษชูชาติ  พิทักษากร  (ดนตรีสากล) >> ประวัติ
๓.๓ นางสาวพิศมัย  วิไลศักดิ์  (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์- นักแสดง) >> ประวัติ
๓.๔ นายสุประวัติ  ปัทมสูต  (ภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ – ผู้กำกับ  นักแสดง) >> ประวัติ
    
สำหรับ เกณฑ์การคัดเลือกศิลปินแห่งชาตินี้ ศาสตราจารย์อภินันท์ โปษยานนท์ อธิบดีกรมส่งเสริมวัฒนธรรม เปิดเผยว่า ประกอบด้วย ๓ หลักเกณฑ์ใหญ่  ดังนี้

เกณฑ์ที่ ๑.  คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ 
         ซึ่งมี ๖ ประการ  ได้แก่ เป็นผู้มีสัญชาติไทยและยังมีชีวิตอยู่ในวันตัดสิน / เป็นผู้มีความรู้ความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปะแขนงนั้น / เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะแขนงนั้นๆ / เป็นผู้ผดุง ถ่ายทอดหรือเป็นต้นแบบศิลปะแขนงนั้น / เป็นผู้มีคุณธรรม และมีความรักในงานศิลปะของตน / และเป็นผู้มีผลงานที่ยังประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ

เกณฑ์ที่ ๒. คุณค่ามาตรฐานผลงานศิลปะของศิลปินแห่งชาติ   
         เช่น  ผลงานต้องสื่อให้เห็นถึงคุณค่าในความดี  ความงาม  คุณค่าทางอารมณ์  สะท้อนความเป็นธรรมชาติ  หรือสถานภาพทางสังคม และวัฒนธรรมแห่งยุคสมัย  ค่านิยม จริยธรรม เอกลักษณ์ของท้องถิ่นและเอกลักษณ์ของชาติ/ผลงานสร้างสรรค์มีเอกลักษณ์เฉพาะ ตนไม่ลอกเลียนแบบจากผู้อื่นหรือมีกลวิธีเชิงสร้างสรรค์  เป็นต้น

เกณฑ์ที่ ๓. การเผยแพร่และยอมรับคุณค่าผลงานของศิลปินแห่งชาติ 
         ประกอบด้วย ผลงานที่ได้รับการจัดแสดงหรือเผยแพร่ต่อสาธารณชนอย่างต่อเนื่อง มีหลักฐานอ้างอิง โดยเป็นผลงานที่แสดงให้เห็นถึงแนวคิด พัฒนาการทางงานศิลปะอย่างเด่นชัด / ผลงานได้รับรางวัลหรือเกียรติคุณระดับท้องถิ่น ระดับชาติ หรือระดับนานาชาติ ซึ่งมีกระบวนการพิจารณาเป็นมาตรฐานและเป็นที่ยอมรับ 

การคัดเลือกศิลปินแห่งชาติ  จะคัดเลือกใน ๓ สาขา  ได้แก่
         ๑. สาขาทัศนศิลป์ หมายถึง ศิลปะที่มองเห็นได้ด้วยตา  แบ่งเป็น วิจิตรศิลป์  และประยุกต์ศิลป์  ส่วนที่เป็น วิจิตรศิลป์ ได้แก่  จิตรกรรม  ประติมากรรม  ภาพพิมพ์  สื่อผสม และภาพถ่าย ส่วนประยุกต์ศิลป์ ได้แก่ สถาปัตยกรรมแบบประเพณีและร่วมสมัย / มัณฑศิลป์ / การออกแบบผังเมือง / การออกแบบอุตสาหกรรม และประณีตศิลป์ เป็นต้น

         ๒. สาขาวรรณศิลป์  หมายถึง บทประพันธ์ที่แต่งอย่างมีศิลปะทั้งร้อยแก้วและร้อยกรอง  มีองค์ประกอบที่สำคัญคือ ความรู้สึกสะเทือนใจ ความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการและกลวิธีเสนอเรื่องที่น่าสนใจ

         ๓. สาขาศิลปะการแสดง หมายถึง ศิลปะที่มีการแสดง  ซึ่งเป็นได้ทั้งวิจิตรศิลป์  ประยุกต์ศิลป์ รวมทั้งศิลปะพื้นบ้าน ได้แก่ การแสดง  ดนตรี  และการแสดงพื้นบ้าน โดยแบ่งเป็น ๓ กลุ่ม ดังนี้
         ๓.๑ ดนตรีไทยและนาฏศิลป์ไทย  ๓.๒ ดนตรีสากลและนาฏศิลป์สากล ๓.๓ ภาพยนตร์และละคร

         นับตั้งแต่เริ่มโครงการศิลปินแห่งชาติมาเมื่อปีพ.ศ. ๒๕๒๗  และประกาศผลการคัดเลือกศิลปินแห่งชาติในปีแรกเมื่อพ.ศ. ๒๕๒๘ จนปัจจุบัน (พ.ศ.๒๕๕๓) มีศิลปินสาขาต่างๆที่ได้รับการคัดเลือกเป็นศิลปินแห่งชาติแล้วรวม ๒๑๒ คน  เสียชีวิตไปแล้ว ๘๗ คน  มีชีวิตอยู่ ๑๒๕ คน       

          สำหรับผู้ที่ได้รับยกย่องเป็นศิลปินแห่งชาติ จะได้รับเงินตอบแทน เดือนละ ๒๐,๐๐๐ บาท  และสามารถเบิกเงินสวัสดิการเพื่อการรักษาพยาบาลได้ตามระเบียบราชการ รวมทั้งมีค่าช่วยเหลือเมื่อประสบสาธารณภัย และหากเสียชีวิต จะมีค่าช่วยเหลืองานศพ ๑๕,๐๐๐ บาท ค่าจัดทำหนังสือที่ระลึก ๑๒๐,๐๐๐ บาท

          อนึ่ง ศิลปินแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๕๓ ที่ได้รับการคัดเลือก จะเข้ารับพระราชทานโล่และเข็มเชิดชูเกียรติจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในวันที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ ซึ่งตรงกับวันศิลปินแห่งชาติ และในวันดังกล่าวจะมีงานเลี้ยงแสดงความยินดีแก่ศิลปินแห่งชาติ พร้อมพิธีเปิดนิทรรศการศิลปินแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๕๓ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทยด้วย

          นอกจากนี้ในระหว่างวันที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ – ๕ มีนาคม ๒๕๕๔ จะมีการจัดกิจกรรมสัปดาห์ศิลปินแห่งชาติ ณ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย โดยกิจกรรมประกอบด้วย นิทรรศการศิลปินแห่งชาติ พุทธศักราช ๒๕๕๓ รายการจิบน้ำชา สนทนากับศิลปินแห่งชาติ และการแสดงชุดพิเศษของศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง

          จึงขอเชิญชวนเยาวชนและประชาชนเข้าร่วมกิจกรรมได้ทุกวัน โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ดูรายละเอียดของกิจกรรมในแต่ละวันเพิ่มเติมได้ที่ www.culture.go.th

ที่มา : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม